Bouwplannen?
Bouwplannen?

Deelvisie 't Bassin

Inleiding

Het Bassin is gelegen ten noorden van het stadscentrum van Maastricht. Het ligt midden in een voormalig industrieel gebied dat een grote bijdrage heeft geleverd aan de economische ontwikkeling van de stad. De keramische industrie van de Sphinx en papierproductie van Sappi zijn hier begonnen en groot geworden. Het Bassin was de overslagplaats waar grondstoffen binnenkwamen en eindproducten op de boot werden geladen om getransporteerd te worden naar hun afnemers.

Omdat halverwege de 20ste eeuw de meeste omliggende industrie was vertrokken, is de stad gaan zoeken naar een alternatieve invulling van de binnenhaven. In 2001 is de haven bestempeld als het St.Tropez aan de Maas. Een energiek concept dat helaas niet heeft gebracht wat men ervan had verwacht. Vandaag de dag is 't Bassin een locatie die nog vaak niet wordt gevonden door de bezoekers en de bewoners van de stad Maastricht.

 

Observatie

ARCH heeft onderzoek gedaan naar de stedenbouwkundige situatie om te bekijken wat de sterke en zwakke punten zijn van 't Bassin, maar ook om te kijken wat de mogelijke toekomstige gevaren zouden kunnen zijn. Vooral hebben we onderzocht wat de mogelijkheden van de binnenhaven zijn en hoe we hier gebruik van kunnen maken. Eén van onze observaties is vastgelegd in een wandeling door het gebied.

Verder is ARCH in gesprek gegaan met verschillende partijen (Galerie Kunzst  | het Landbouwbelang | de Harbour Club | BBOOST | Bureau Europa) die actief zijn in en rondom 't Bassin om hun visie op de huidige situatie te horen. Veel gehoord tijdens deze gesprekken was dat 't Bassin te ver weg ligt van de Markt om te kunnen inhaken op de toeristenstroom van Maastricht, dat er te weinig activiteiten zijn en dat men daarom 't Bassin simpelweg niet kan vinden. Maar er werd ook gezamelijk gevoeld dat er meer in 't Bassin zit dan er nu uitkomt.

"ARCH ziet potentie in 't Bassin!"

 

Voorbereiding

Vanwege het tekort aan grote trekkende activiteiten in 't Bassin is ARCH activiteiten gaan bedenken die zouden kunnen plaatsvinden in 't Bassin. Activiteiten die moeten passen in 't Bassin, maar ook zeker moeten reageren op activiteiten elders in de stad. ARCH heeft daarom een inventarisatie gemaakt van de activiteiten die jaarlijks terugkomen in Maastricht en dit gecombineerd met feestdagen en andere culturele gebeurtenissen. Dit hebben we samengevat in het tijdsschema hieronder en als leidraad gebruikt bij het ontwikkelen van activiteiten.

In het tijdschema zijn duidelijk de vier culturele seizoenen weergegeven van de VVV (During Tefaf | de Cultuurzomer | Chateau Maastricht | Magisch Maastricht). Deze seizoenen zijn in het leven geroepen om samenhang tussen activiteiten in de stad te creëren en ze onder één noemer te kunnen promoten, waardoor ze elkaar versterken. Verder is het duidelijk dat de vier seizoenen niet het gehele jaar omvatten en dat er gaten zitten in het tijdschema. In deze tussenperiode kan er op andere activiteiten worden ingehaakt of juist een activiteit worden bedacht die iets nieuws toevoegt aan de stad. ARCH is ervan overtuigd dat het belangrijk is om juist rekening te houden met andere activiteiten in de stad en te kijken hoe het specifieke karakter van 't Bassin een waardevolle toevoeging kan zijn op de ervaring van de stad.

 

Interventie

De ontwikkelde activiteiten hieronder zijn allemaal fictief (op het Bassinario na). Zij zijn enkel bedoeld om een idee te geven wat mogelijk zou kunnen zijn in 't Bassin.

Activiteit #1 Januari - Nieuwjaarsduik

Met de kerstperiode achter de rug, het barre weer en het ontbreken van de plezierbootjes, zullen er niet zoveel activiteiten te vinden zijn in 't Bassin op 1 januari. Dit heeft ARCH er niet van weerhouden om een activiteit te bedenken die juist in deze periode voor levendigheid zorgt.

Nieuwjaarsdag is een moment van vernieuwing, goede voornemens en verandering. De nieuwjaarsdagduik speelt hierop in en voegt een activiteit toe aan Maastricht waarmee de start van het nieuwe jaar symbolisch wordt ingeluid.

Naast de nieuwsjaarsduik in Scheveningen hebben ook de Scandinavische en Russische nieuwjaarstradities als inspiratiebron gediend bij het bedenken van nieuwe activiteiten. Zo is het in sommige van deze streken heel gewoon om op nieuwjaarsdag in het koude water te springen om het lichaam te verfrissen. Hierna wordt er heerlijk genoten van een warme sauna of jacuzzi met lekkere vishapjes. Een concept dat nieuw is voor Maastricht en zou kunnen passen in 't Bassin...

 

Activiteit #2 Februari - Winterbraderie: Stoven en Stampen

In de koude wintermaand februari zijn stoof- en stamppotten de dagelijkse kost voor veel Nederlanders. Om in deze sfeer te blijven heeft ARCH de winterbraderie 'Stoven en Stampen' bedacht, die bedoeld is om de traditionele Limburgse en Nederlandse wintergerechten en het culinaire Maastricht met elkaar te verbinden. Het is een evenement waar wordt geëxperimenteerd met de oer-Hollandse stamppot en waar de beste zuurvleis-stoofpot van Maastricht wordt bepaald. Bezoekers van het evenement leren een twist te geven aan hun geliefde winterkorst, kunnen proeven en kunnen hun handen vies maken door deel te nemen aan verschillende kookworkshops. De kunst van het koken komt hier ruim aan bod.

Deze kunst is tevens te bewonderen in de verschillende galerieën van 't Bassin en Bureau Europa in de vorm van fotografie, schilderwerk, schetsen en conceptuele modellen. Sommige stukken zijn zelfs te koop. Een deel van de opbrengsten van deze kunstwerken en de speciale 'Stoven en Stampen' & 'Maastricht aan tafel' -gerechten zal naar de stichting 'Stille armen' gaan, die zich inzet voor de minderbedeelden in Maastricht. Zij leveren voedselpakketten voor de mensen die deze hard nodig hebben om de wintermaanden te kunnen overleven.

 

Activiteit #3 Maart - Urban intervention by Christo

Eén week in Maart staat Maastricht in het teken van de jaarlijkse TEFAF. Exclusieve kunsthuizen van over de hele wereld komen naar Maastricht om hun werk tentoon te stellen. Naast de programmering in het MECC zijn er ook allerlei activiteiten in de stad te vinden die door de VVV onder de vleugel ‘During Tefaf’ worden gepromoot. Zo is er de MABP (Maastricht Antiquarian Book and Printfair) in de Sint Janskerk, de TEFAF-parade door de stad en Citypolo op het Vrijthof.

Wanneer we de programmering van de VVV bekijken, komt ’t Bassin hier niet/nauwelijks in voor. Dit terwijl er verschillende kunstgalerieën aanwezig zijn, er exclusief gegeten kan worden bij de Harbour Club en Bureau Europa verschillende interessante exposities heeft.

ARCH heeft zich afgevraagd welke activiteit aan ’t Bassin kan worden toegevoegd om een betere aansluiting te verkrijgen met de programmering van ‘During TEFAF’.

Zo zijn wij bij de kunstenaar Christo Vladimirov Javacheff terecht gekomen. Hij staat bekend om zijn grootse kunstobjecten die een interactie aangaan met hun omgeving. Christo is onder meer bekend van het inpakken van verschillende gebouwen zoals de Reichstag in Berlijn, het plaatsen van honderden parasols in een vallei in Amerika en Japen en heeft hij de ambitie om zijn afgeknotte piramide ‘the Mastaba’ te bouwen in Abu Dhabi, die groter moet worden dan de piramide van Gizeh.

Wij vragen ons af welk kunstwerk Christo zou bedenken wanneer hij ’t Bassin als leeg canvas voor zich zou krijgen. Wat wij weten is dat zijn kunstwerken erg indrukwekkend zijn en een ware trekpleister vormen voor een stad of een locatie…

 

Activiteit #4 April - Floating Flower Fair

April is een kleurrijke maand die in het teken staat van verjonging. De eerste bloemen laten zich in deze maand zien, de officiële start van het aspergeseizoen is in april en daarnaast hebben we natuurlijk de paasdagen. Vanuit deze activiteiten en thematiek is ARCH op het idee gekomen om een bloemencorso te introduceren in ’t Bassin.

De zogenaamde ‘Floating Flower Fair’ is een drijvend bloemencorso, dat de eerste lichting lentebloemen op een creatieve manier aan het publiek toont. Zo zullen er verschillende drijvende praalwagens zijn,van kleine sloepjes tot relatief grote binnenvaartschepen zoals een Spits of een Kempenaar. Elke praalwagen heeft zijn eigen thema. De wagens zouden ook speciale bloemen/boeketten aan het publiek kunnen verkopen.

Om een aansluiting te creëren op de paasdagen, zouden er op de kades en in de werfkelders verschillende paasactiviteiten kunnen plaatsvinden. Denk hierbij aan paasspelen, een paasmarkt en paasbrunches bij de verschillende horecagelegenheden. Zo zouden er speciale seizoensgerechten met asperges kunnen worden geserveerd, kunnen kinderen unieke chocoladecreaties versieren en zouden er in de kunstateliers paasstukjes kunnen worden gemaakt met de hulp van professionele bloemschikkers. Ook bloemenkunstenaars zouden een plek kunnen krijgen in ’t Bassin om hun creaties te kunnen tonen en te verkopen.

Het is een evenement dat is bedoeld voor jong en oud, waar iedereen kan genieten van de prachtige bloemencreaties en daarnaast actief betrokken kan worden bij de activiteiten in de werfkelders of op de kades… 

 

Activiteit #5 Mei - Social Community Event

Er liggen kansen in Maastricht om de band tussen de inwoners van Maastricht en de studenten/onderzoekers/professoren van Maastricht University te versterken. Een initiatief dat zich daar mee bezighoudt is het Student & Society Initiative (SSI). Zij streven ernaar om de integratie en betrokkenheid van studenten met de stad te verbeteren en anderzijds niet-studerende inwoners te betrekken bij de academische wereld. Zo organiseert het SSI verschillende 'Community Events' waar men in een informele sfeer met elkaar in contact kan komen.

Een dergelijk sociaal evenement juichen wij van ARCH van harte toe en het zou in onze optiek prima kunnen passen in 't Bassin. Het voegt een interessante activiteit toe aan de historische haven en biedt een meerwaarde voor de stad. Vandaar dat wij een fictief 'Community Event' hebben bedacht voor 't Bassin om dit initiatief onder de aandacht te brengen en te laten zien hoe dit op deze locatie eruit zou kunnen zien en wie hierbij betrokken zou kunnen worden.

Ons voorstel voor een 'Social Community Event' in 't Bassin is drieledig en begint met een workshop 'Urban Farming' op de kade. Duizenden stadsbewoners in Nederland kweken hun eigen biologische groenten. In het kader van de week van de stadslandbouw (12 t/m 17 mei) kunnen er op de kade voor geïnteresseerden verschillende workshops in dit thema worden gehouden. Men kan hier leren eigen groenten te verbouwen op balkon, vensterbank, dakterras of stadstuin.

De geoogste groenten van de workshop ‘Urban Farming’ worden in het evenement ‘Samen koken, samen eten’ verwerkt in allerlei heerlijke zelfgemaakte gerechten. Professionele koks van diverse horecagelegenheden in ‘t Bassin begeleiden de deelnemers in de keukens van de verschillende horecagelegenheden.

Ter afsluiting van de ‘Social Community Meeting’ kan men onder het genot van een drankje verder met elkaar in gesprek gaan in de verschillende kunstgalerieën die ‘t Bassin rijk is. Een informele ontmoeting tussen de stad Maastricht en Maastricht University staat hierbij voorop om zodoende elkaar beter te leren kennen.

 

Activiteit #6 Juni - Bassinario - an evening for friends

Het Bassin houdt in juni het jaarlijks terugkerend evenement het Bassinario. Ontmoeting staat tijdens dit feest centraal, het ontmoeten van vrienden en kennissen, maar ook potentiële nieuwe vrienden en contacten. Tijdens het Bassinario kan men genieten van allerlei lekkere hapjes van verschillende horecagelegenheden. Zo verzorgden in 2014 het Kruisherenhotel, restaurant Vanille, de Harbour club en restaurant De Twaalf Goden de catering. Verder wordt het evenement begeleid door muziek in de vorm van een live band en een dj. Al met al een helder, succesvol en gezellig concept dat menig volk naar 't Bassin weet te trekken.

Naast de netwerkmogelijkheden staat ook het goede doel centraal. De ronde tafel 179, Maastricht Charlemagne, kiest elk jaar een organisatie uit die zich inzet voor een lokaal en maatschappelijke aandachtspunt. Een deel van de opbrengsten wordt aan deze organisatie gedoneerd om zodoende iets voor de maatschappij te kunnen betekenen.

Omdat wij van ARCH de bestaande kwaliteit in 't Bassin onderkennen willen wij graag extra aandacht voor dit initiatief…

 

Activiteit #7 Juli - Aqua musica

Maastricht is in juli gevuld met klassieke muziek. Zo geeft André Rieu jaarlijks een groots concert op het Vrijthof en zijn er de gehele maand verschillende optredens van orgelspelers door de hele stad tijdens het jaarlijkse Maastrichtse orgelfestival. Om hierop aan te sluiten, heeft ARCH voor Het Bassin het evenement 'AquaMusica' bedacht. Een muzikaal evenement waarin 'het waterorgel' centraal staat. 'Het waterorgel' is een visuele vertaling van de muziek die wordt gespeeld op een piano. Elke toets op de piano wordt weergegeven door fonteinen die met licht worden beschenen. De muziek is dus niet alleen met de oren, maar ook met de ogen te ervaren...

Het programma bestaat uit een mix van klassieke en hedendaagse muziek, die wordt gespeeld door lokale en internationale pianisten zodat een breed publiek wordt aangesproken. Samengevat: een evenement voor jong en oud dat muziek in een ander licht zet ...

 

Activiteit #8 Augustus - VIP-area & sprintparcours in 't Bassin

De Ridderronde is een waar wielerspektakel in de binnenstad van Maastricht. ARCH heeft bedacht om de route te verlengen vanaf Mosae Forum via de Maasboulevard door ’t Bassin en dan terug naar de Markt via de Boschstraat, waar de route weer wordt aangesloten op het oorspronkelijke parcours.

Door de lange rechte stukken van deze etappe zal de snelheid hier een stuk hoger komen te liggen ten opzichte van de rest van het parcours. Het is de plek waar sprints zich afspelen met tactische inhaalmanoeuvres. ’t Bassin zal een centrale plek krijgen binnen de Ridderronde door het creëren van een VIP-area met een tijdelijke uitkijktoren van waaruit de wielrenners die met hoge snelheid ’t Bassin binnenkomen goed te volgen zijn. Verder zijn er verschillende schermen waar de actie in de rest van het parcours op kan worden gevolgd.

Al met al een interessante toevoeging aan de Ridderronde en de activiteitenkalender van ’t Bassin…

 

Activiteit #9 September - Filmfestival Maastricht

Het Parcours is een jaarlijks terugkomend cultureel evenement in Maastricht dat in het teken staat van muziek, dans, toneel en film. Er ontbraken echter activiteiten rondom het thema film in de programmering van het Parcours 2014. Met de verhuizing van Lumière en Pathé cinema’s (eind 2015) naar de Belvedère ontstaat er een aanleiding om een activiteit te organiseren die in het teken van film en video staat. Vandaar dat ARCH voorstelt om in ’t Bassin het Maastricht Filmfestival te organiseren ter aanvulling op de programmering van het Parcours 2015.

Tijdens deze officiële start van het culturele (film)seizoen zal het publiek in aanraking komen met de films die de komende periode te zien zullen zijn in de verschillende bioscopen. Verder dient het festival als podium waar afgestudeerden van de Toneelacademie en Euroregionale filmprofessionals hun talent kunnen laten zien in diverse pop-up bioscopen. Deze zullen te vinden zijn in de leegstaande werfkelders van ’t Bassin, maar ook locaties zoals Bureau Europa of het Landbouwbelang zouden ideale plekken kunnen zijn waar de filmtalenten korte filmpjes kunnen tonen.

Ook de openbare ruimte speelt een belangrijke rol tijdens het filmfestival. Zo zal de sleephelling voor de Timmerfabriek als openluchtbioscoop kunnen dienen en zullen activiteiten in het kader van ‘Flikken Maastricht’ tijdens de Flikkendag in en rondom ’t Bassin plaatsvinden. Maar ook de komst van de twee cinema’s krijgt een passende plek in het programma. Zo krijgt het filmpubliek alvast een voorproefje van de nieuwe bioscopen door middel van een (virtuele) rondleiding.

 

Activiteit #10 Oktober - Maastricht Brouwers Festival

Het begin van de 20ste eeuw kende Maastricht een imposante biertraditie met verschillende belangrijke brouwerijen zoals die van de familie Marres en dhr J.H. Rutten. Helaas is de laatste actieve bierbrouwerij in Maastricht, de Ridderbrouwerij in Wyck (bekend van Wyckse Witte, Ridder Bockbier en oud bruin), in 2002 uit bedrijf genomen en hiermee is de professionele bierbrouwproductie van Maastricht ten einde gekomen.

Er zijn echter verschillende initiatieven gestart om de brouwgeschiedenis van Maastricht weer een gezicht te geven. Zo worden er rondleidingen gegeven in brouwerij de Keijzer, heeft Gulpener ‘het Mestreechs Aajt’ geherintroduceerd en zet de organisatie ‘de Maestrichter Bierbrouwerij’ zich in voor het starten van een Maastrichtse brouwerij.

Er zijn ook andere redenen om in te zetten op de biertraditie van Maastricht. Zo is Maastricht samen met Amsterdam tot bierstad van Nederland verkozen (bron: nationaal bieronderzoek 2014) vanwege het aangename verblijfsklimaat, de vele cafés en de lokale cultuur van Maastricht die bier daadwerkelijk heeft omarmd. Verder ligt Maastricht op een strategisch erg gunstige locatie met de twee belangrijkste bierlanden, België en Duitsland, op een steenworp afstand.

ARCH ziet daarom een mogelijkheid om een serieus brouwersfestival te organiseren in ’t Bassin dat dient als platform waarop men in aanraking kan komen met de verschillende biertradities die te vinden zijn in de euregio. Het zou in oktober kunnen aansluiten op het VVV-seizoen ‘Chateau Maastricht’ dat zich op dit ogenblik vooral richt op de wijntraditie.

 

Activiteit #11 November - Winterclash (Fashion|Art|Dance)

November kan worden gezien als een maand waarin men zich voorbereidt op de komende koude wintermaanden. De winkelstraten zijn in het weekend gevuld met toeristen en bezoekers die de laatste wintercollectie inslaan om niet alleen praktisch maar ook stijlvol de winter door te gaan.

In onze optiek is er tijdens deze periode ruimte om mode in een ander daglicht te zetten en iets toe te voegen aan het bestaande aanbod. Een evenement dat hier tijdens de zomermaanden erg goed op inspeelt is Fashionclash.

Fashionclash is een jaarlijks terugkerend fashion bonanza waar opkomend en gerenommeerd (internationaal) talent zijn creativiteit laat zien door buiten de bekende vaarwateren te treden en verbindingen te zoeken met andere disciplines. Verder zijn er verschillende modeshows, exposities, kan men fashiontips krijgen en is er ruimte om unieke kledingstukken aan te schaffen tijdens de fashion market.

ARCH ziet ’t Bassin als een potentiële locatie om de winterse variant van Fashionclash te houden. Het is een gebied met creatieve ambities en biedt unieke ruimtes zoals de haven zelf, kades, de werfkelders en de industriële panden waarin de atmosfeer van 'Winterclash' tot leven zou kunnen komen.

 

Activiteit #12 December - Magic Music Night

December is de maand waarin Maastricht is gehuld in een magisch jasje. Mensen trekken vanuit heel het land naar Maastricht om te gaan kerstshoppen, lekker te eten, de kerstmarkt te ontdekken, te genieten van de kerstverlichting en sinds kort ook om het wintercircus te zien in het MECC. Het Bassin mist echter de aansluiting met de activiteiten van Magisch Maastricht…

Vandaar dat ARCH voorstelt om een benefietconcert toe te voegen aan de activiteitenkalender van het Bassin. Een concert dat zich inzet voor een goed doel en waar een interessante mix is te vinden van moderne en klassieke muziek die een breed publiek aantrekt. Een combinatie van Serious request en Night of the Proms op een drijvend podium midden in ’t Bassin. Wij zien een dergelijke activiteit als een serieuze publiekstrekker die iets toevoegt aan de magie die Maastricht al tijdens de decembermaand kent…

 

Extra:

Analyse:

ARCH wandeling door Bassin

 

Interviews:  

Ineke Gademan - Galerie Kunzst

Oscar, Daniel en Bernadette - Landbouwbelang

Marc Neven - Harbour Club

Carol Berghmans - BBOOST (Burgerinitiatief Boschstraatkwartier OOST)

Saskia van Stein - Bureau Europa